105 jaar

Hommage aan de honderdvijfde geboortedag van Sadegh Hedayat!

17 februari 1903, Teheran, Iran - 8 april 1951, Parijs, Frankrijk


Sadegh Hedayat

HET

PAARLEN

KANON


Vertaalwerk: Dr. Ali Soleimani


UITGEVER:

HET TALENHUIS

DRACHTEN - NEDERLAND


Om uw boeken te bestellen, klik a.u.b. op het onderstaande beeld om uw bestelling te plaatsen via een e-mail op info@talenhuis.com:

 

 

Oorspronkelijke titel:


توپ مرواری
Toepe morwari


Nederlandse vertaling uit het Perzisch (Farsi) en aantekeningen: Soleimani, Ali

De afbeelding op de omslag is een illustratie afkomstig van een onbekende tekenaar, aangeboden op het Internet.

De op de pagina’s 3 en 366 staande afbeelding is een kopie van een handschrift van Sadegh Hedayat en betreft de eerste pagina van ‘Het Paarlen Kanon’ in het Perzisch. Herkomst: het Internet: http://hedayat.adabkade.com/pages/handwriting.html

De foto op pagina 4 is de meest beroemde foto van Sadegh Hedayat en betreft een kopie uit de 3de Perzische druk ‘Neerangestan’, 1963.

De foto op pagina 7 is één van de laatste foto's van Sadegh Hedayat en betreft een kopie uit een privé collectie.

De afbeelding van de plattegrond van de begraafplaats Le Père Lachaise op pagina 283 is een kopie van een plattegrond, uitgegeven door Editions Vermet Paris.

De foto van het grafmonument van Sadegh Hedayat op pagina 285 is uit het archief van Het Talenhuis.

Druk- en bindwerk: Donkel & Donkel, Drachten - Nederland

 

ISBN/EAN: 978-90-78660-04-0

 

Eerste druk: 17 februari 2008


Uitgever:

HET TALENHUIS

01062831 KvK. Leeuwarden 10-10-1991

JANSONIUSPLEIN 19

9203 NH DRACHTEN

Tel.:(+31) 0512 - 540560

Internet: www.talenhuis.com

E-mail: info@talenhuis.com

 


 

Sadegh Hedayat 1903 - 1951

 


INHOUDSOPGAVE

Voorwoord     7

Inhoudsopgave     9

Noot van de vertaler   11

Het Paarlen Kanon    13

Nawoord     227

Een korte levensbeschrijving van Sadegh Hedayat    253

Plattegrond van de begraafplaats Le Père Lachaise   283

Foto van het grafmonument van Sadegh Hedayat     285

Verklaring van woorden     287

Literatuurlijst     297

Verdere literatuur     299

Het Paarlen Kanon  (In het Perzisch) 301 -   367

301 - 367 (فارسی) قضیهء توپ مرواری


 


Voorwoord

105 jaar Sadegh Hedayat

 

Het is voor meer dan negen en negentig procent van de kinderen van Adam gewoon, dat de dood hun einde betekent.

Het is voor meer dan negen en negentig procent van de rest ook gewoon, dat zij met de titel van overledene, zaliger, wijlen of dergelijke in de geschiedenis verdwijnen.

Uiteindelijk bereikt van die laatste minder dan één procent het leven zonder dood. Eigenlijk is voor deze groep de dood nog maar het begin. Het begin van groot worden en blijvend groter worden. Natuurlijk niet in de betekenis van groot worden in volmaaktheid.

Met de dood van een ieder uit deze groep, begint het stralen van een bundel licht, die met de dag stralender wordt tot deze persoon een zon wordt of een prachtige ster in zijn of haar gemaakte heelal.

Voor de lieden van deze groep is de dood het ochtendgezang van de overwinning op de duisternis.

Pas na de dood van deze mensen, maken hun eigen cultuurgenoten kennis met hun betekenis, en langzamerhand mensen van andere culturen. Op een gegeven moment worden ze gewaardeerd en bewonderd door iedereen en overal.

Deze mensen zijn de vervullers van de grote wens van de mensheid. En Sadegh Hedayat is ongetwijfeld één van hen. Zijn begin van groot worden is al begonnen.

***

Het is voor Het Talenhuis een bijzondere eer om het werk van deze grootmeester van de Perzische literatuur in het Nederlands te mogen uitgeven. Bij leven en welzijn zal de uitgever ieder jaar, rond februari, een werk van Sadegh Hedayat publiceren.

 

Voor het volgende jaar staat zijn werk ‘Taranehaye Khayyam (De liederen van Khayyam) op de agenda.

 

17 februari 2008,

Het Talenhuis.


Uit deze reeks zijn eerder bij Het Talenhuis verschenen:

1-         Heer Hadzji, 2003, 90-801363-9-5

2-         De zwerfhond, 2004, 90-807633-1-4

3-         Juffrouw Alawiyeh, 2005, 90-807633-4-9

4-         Boodschap van Kafka & De zwerfhond, 2006, 90-807633-7-3

5-         Boek van bedrog, 2007, 978-90-78660-02-6


Noot van de vertaler

-        Allereerst is de ondergetekende iedereen waardering en hartelijke dank verschuldigd die een bijdrage heeft geleverd, zodat dit boek in het Nederlands kan worden gelezen.

-        Bij de vertaling heeft de vertaler soms stukken toegevoegd om de uitdrukkingen van Hedayat in het Nederlands begrijpelijk te kunnen maken, zonder een lange voetnoot.

-        De verhandeling, ofwel het boek ‘Qaziyeh-ye toep-e morwari’ (قضیهء توپ مرواری) betekent letterlijk ‘Het verhaal van het paarlen kanon’.

          Als Nederlandse titel voor dit boek is gekozen voor ‘Het Paarlen Kanon’.

          Van Dale: Paarlen (paar•len) / p’arlf(n) /alleen attributief bijv. naamw. Vormvariant: parelen.

          Van parels gemaakt of met parels versierd:

          een paarlen halssnoer.

-        Uit het Perzische woordenboek – encyclopedie ‘Dehkhoda’ (pagina 6224, ISBN: 964-03-9905-1 Vol. 5 en 964-03-0000-4 14-vol. set, lente 1994):

“Toepe Morwarid (توپ مروارید): Groot Kanon, het stond op het Ark-plein in Teheran. Op de laatste dinsdagavond van het jaar, bij het oudejaarsavondvuurwerk, liepen de vrouwen voor de vervulling van hun huwelijkswensen, onder de loop van dit Kanon door. (Uit de aantekeningen van wijlen Dehkhoda).

-        Uit het ‘Boek van Bedrog’ van Sadegh Hedayat:

Toepe Morwarid (توپ مروارید, Het Paarlen Kanon)  Het was  een Kanon dat op het  Ark-plein van Teheran stond tegenover de plaats waar men bij bijzondere gelegenheden nieuws aankondigde door in koor te toeteren en te trommelen. Het verhaal ging dat mensen met een bezoek aan dit Kanon hun wensen in vervulling konden laten gaan.

Vooral de vrouwen konden zich met hun huwelijkswens tot dit Kanon wenden. De meisjes liepen onder de loop van dit Kanon door om hun droomwens, de prins op het witte paard, in vervulling te laten gaan. Leken dachten dat dit Kanon, op zijn eigen initiatief, vanuit Boesjehr, Zuid Iran, naar Teheran was gekomen.

-        Het boek ‘Het Paarlen Kanon’ is als het ware het slachtoffer van een brute onrechtvaardigheid. In de tijd van Pahlawi-dynastie (ca. 1920 - 1978) stond dit boek namelijk op de zwarte lijst, omdat het de draak stak met de eerste Pahlawi-sjah en het hele systeem. Ook vandaag de dag staat dit boek op de lijst van verboden boeken, omdat ‘Het Paarlen Kanon’ ook de draak steekt met het huidige islamitische systeem.

-        Om het gebruiksgemak voor de lezer te vergroten, is er een ‘verklaring van woorden’ beschikbaar. (Pagina: 287)

-        Dit boek is officieel nooit in het Perzisch gepubliceerd.

-        De oorspronkelijke Perzische tekst van ‘Het Paarlen Kanon’ is ook in deze uitgave opgenomen. (Pagina’s: 295 - 361)

 

Drachten, 17 februari 2008,

dr. Ali Soleimani.



 

Over Sadegh Hedayat:

Dr. Shahid Noerai, de correspondent van Hedayat en de toenmalige attaché voor Econo-mische Zaken bij de Iraanse ambassade in Parijs, schreef over die dagen van Hedayat het volgende: “Op dit moment werkt Hedayat aan de Faculteit van Schone Kunsten. Zijn salaris bedraagt 360 toeman. … Eigenlijk heeft hij daar niets te doen. Formeel is hij in dienst genomen als vertaler.

Echter, er zijn geen teksten waarvan een vertaling kan worden gemaakt. … Iedere dag brengt hij daar een bezoek van een half uurtje. Hij neemt eerst zijn hoed af en legt deze ergens neer. Hij gaat op een stoel zitten en belt om een kopje thee met suikerklontjes te bestellen. Dan koekeloert hij even naar de muren. Als er een krant aanwezig is, pakt hij deze en bekijkt hij de eerste pagina. Echter, hij leest deze niet. Na het opdrinken van zijn thee, pakt hij zijn hoed, zet hij deze op zijn hoofd en verdwijnt hij via dezelfde ingang als waardoor hij binnen was gekomen, zonder één woord met iemand te wisselen. Dit is het dagelijkse ritueel van Hedayat. Hiermee heb ik geen woord geschreven dat in strijd is met de waarheid en heb ik ook niet overdreven.”


Eerste passage van het boek ‘Het Paarlen Kanon’:

Als u dit niet kunt geloven, ga dan naar degenen die twee, drie of meer broeken hebben versleten dan u en ik. We zullen ervan uitgaan, dat zij zelf de topdagen van het Paarlen Kanon niet hebben meegemaakt. Zeker, zij hebben dit van hun grijsaards wel gehoord.

Dit is niet iets wat ik uit mijn broek haal. Het is de hele wereld en alle mensen bekend, dat in de tijd van de Martelaar-sjah het Paarlen Kanon stevig op zijn onderstel stond op het Ark-plein van Teheran. Het staarde je aan.

Op een podium achter het Paarlen Kanon toeterde en trommelde men uitbundig. Op iedere laatste dinsdagavond van het jaar was het om dit Kanon heen te druk. Voor zover de ogen dat konden waarnemen, stroomden vele vrouwen in de overgang, onvruchtbare en gerimpelde wijven, jonge meisjes wier pis net schuimde, geile troelen en onrijpe huwbare meiden van nabij en van verre naar het Paarlen Kanon.

Zij maakten als pelgrims rondjes om dit Kanon. Er was door de vrouwenmassa zelfs voor een naald geen plaats. Degenen die geluk hadden, bestegen de loop van het Kanon. Of ze liepen onder de loop door. Of ze bonden een lapje of een touwtje aan de loop of aan de wielen van het Kanon. Of ze wreven tenminste met een gedeelte van hun lijf tegen het Kanon.

Zéker weten, tot het volgende jaar, gingen de wensen in vervulling: de hopeloze vrouwen kregen weer hoop. De ouwe vrijsters bloeiden weer op. De meisjes die nooit een huwelijkskandidaat hadden gehad en nog in hun ouderlijk huis moesten wonen, trouwden en gingen naar het huis van hun man. De onvruchtbare vrouwen kregen twee, drie tweelingen, die op hun schouder sprongen en zeurden: “Lieve mamma, ik wil een stuk brood!”

Zo’n uitbundige aandacht verzekerde de bewaker van het Kanon een jaar lang brood met een dikke laag boter. Daarom, naast zijn eigen ogen, leende hij nog twee ogen en paste met vier ogen op het Kanon. Hij bewaakte het Kanon zodat de wijven en de ka’s het Kanon niet konden jatten en zich daarmee tot in de eeuwigheid gelukkig zouden maken.

Het verhaal van het Paarlen Kanon speelde twintig, dertig jaar geleden, of misschien wel honderdvijftig jaar terug in de tijd. Mogen de herinneringen aan die periode blijven bestaan! Het was een periode van goedkope waar en overvloed. Als je vijf sjahi betaalde, gaf men je zeven eieren. Vijfenzeventig gram boter kostte maar drie sjahi. Voor honderd dinar gaf men je een Sangak-brood met sesam ter grootte van een volwassen man. De huur van een vrijstaand huis in de wijk van ‘Sarè Tachtè Barbariha’ bedroeg vijftien zar, drie sjahi en drie poel. De vrouwen hadden nog wel zin en zij leverden ieder jaar aan de samenleving een aantal ‘La ilaha il lal lah’zeggers, ofwel moslimkinderen.

De maatschappelijke orde was nog steeds intact. Men had nog niet met het verdrag van de NAVO en met de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens kennis gemaakt. Bovendien had men van hogerhand nog niet de grootspraak geleerd. Kortom, alles had zijn betekenis en was op maat.



Het grafmonument van Sadegh Hedayat op de begraafplaats Le Père Lachaise.


DE PRIJS VOOR ÉÉN EXEMPLAAR,  INCLUSIEF B.T.W.  EN VERZENDKOSTEN IS:  i 25,/-*

---------------------------------------------  *Bij bestelling van 2 tot 6 exemplaren 10% korting;  van 6 tot 11 exemplaren 15%korting;                       meer dan 10 exemplaren 20% korting.  

N.B. Bij bestellingen uit België of andere Europese landen word 5% extra portokosten in rekening gebracht!

Deze prijzen zijn geldig tot 01-01-2025.


Om uw boeken te bestellen, klik a.u.b. op het onderstaande beeld om uw bestelling te plaatsen via een e-mail op info@talenhuis.com:


Bij ontvangst van uw bestelling, ontvangt u  ter voldoening een factuur.
Stuur geen geld of cheque mee.                       UW BESTELLING WORDT ZO SNEL MOGELIJK VERWERKT.  

N.B!  Geachte heer / mevrouw!                                    Het kan door omstandigheden voorkomen dat dit formulier ons niet bereikt. Daarom verzoeken wij u vriendelijk om uw bericht nogmaals via een E-mail naar ons: info@talenhuis.com                                                 op te sturen, indien u binnen drie dagen geen reactie van ons hebt ontvangen na het inzenden van uw formulier.


DANK U VOOR UW BELANGSTELLING!

 HET TALENHUIS